Interview Elske bij Feminer over YLBA Editie 12

Dit interview verscheen eerder via feminer.nl

Feminer rolmodel Elske Doets vertelt Feminer over focus aanbrengen in jouw carrière, hoe we meer vrouwen aan de top krijgen, en de aankomende editie van de Young Ladies Business Academy (YLBA).

Elske Doets is gevierd zakenvrouw, auteur van meerdere boeken, en jurylid in het nieuwe seizoen van Dragon’s Den, waar ze geld investeert in ideeën van jonge ondernemers (“Ik blijk een lichte voorkeur te hebben voor vrouwelijke ondernemers, maar ga vooral zelf kijken”). Ook is ze de oprichtster van de Young Lady Business Academy (YLBA), gestart na haar benoeming tot Zakenvrouw van het Jaar 2017. Tijdens de YLBA werken ladies tussen de vijftien en vijfentwintig een week lang onder begeleiding aan hun persoonlijke doelen, zodat ze een vliegende start maken in hun carrière en persoonlijke leven. Momenteel kunnen vrouwen zich opgeven voor de 12e editie van deze gratis academy (20 t/m 24 november 2023). Ik spreek dit Feminer rolmodel over focus aanbrengen in je carrière, hoe we meer vrouwen aan de top krijgen, en de aankomende editie van de YLBA. 

Elske Doets zit in de Thalys onderweg naar Heerhugowaard, waar het hoofdkantoor van Doets Reizen staat. Hoewel ze uit Gent komt, had ze ook uit Parijs kunnen komen. Goed gekapt en in een trendy beige trenchcoat staat ze me te woord via Facetime. Ondertussen zoekt ze uit hoe ze moet overstappen in Hoorn en bereidt ze zich voor op een creatieve denksessie in de middag. De gebruikelijke trein hectiek weerhoudt haar niet om passievol te vertellen over wat zij belangrijk vindt: zorgen dat vrouwen doen wat zij zelf willen. 

Focus op je carrière 

Je zit in de trein vanuit België, waar ben je naartoe onderweg? Waar houd je je zoal mee bezig?

“Ik ben onderweg naar Doets Reizen om daar een design thinking sessie te doen met mijn team. We gaan nadenken wat onze slogan [red: Altijd op de eerste rij, Very VIP] betekent voor de klant, reiziger of medewerker. Zelf reis ik graag met de trein, maar voor Doets Reizen pak ik vaak het vliegtuig. Je kan nu tegen hele toegankelijke prijzen ergens naartoe vliegen, maar het gevolg is dat schoonheid vernietigd wordt. Dat zie je in Venetië. Het is goed als daar regels over komen, dat reizen meer exclusief wordt zodat de natuur, lokale inwoners, en bescherming van cultureel erfgoed in balans zijn. Als West-Europeanen zullen we dus meer moeten gaan betalen, of dichter bij huis op vakantie. Gelukkig wonen we op een zeer divers continent waar veel te zien is.” 

“Naar aanleiding van de benoeming tot zakenvrouw van het jaar 2017 ben ik ‘maatschappelijk wakker geworden’. Als je in een bedrijf zoals Doets Reizen zit ben je vaak eendimensionaal bezig met je klanten en leveranciers. De focus is op ‘meer meer meer’. Nu vind ik een gat in de markt vullen minder belangrijk dan een gat in de maatschappij vullen. Momenteel heb ik eigenlijk zes banen: eigenaar van Doets Reizen, de YLBA, BuddyBold [red.: start-up die jongeren koppelt aan senioren], investeerder bij Dragon’s Den, schrijver, en dan nog optredens in de media. En dan nog twee zoons van zestien en negentien!’ 

Even snel over Dragon’s Den: in dat tv-programma moeten ondernemers jou overtuigen zodat jij in ze investeert. Wat moeten mensen doen om jouw vertrouwen te winnen?

“Het concept is dat wij geblinddoekt in die arena zitten, maar wel met ons eigen geld, en dat gaat echt om tonnen. Je investeert echt op basis van blauwe ogen en je onderbuikgevoel. Dat is lastig. Bij toeval blijkt ik wel een lichte voorkeur te hebben voor vrouwelijke ondernemers, maar ik raad aan om zelf het programma te bekijken. De gemene deler is dat ik ga voor initiatieven die maatschappelijk wat toevoegen. Dingen waar behoefte aan is, maar die niet extra problemen creëren.” 

Vrouwen aan de top

In de speech die je gaf toen je zakenvrouw van het jaar 2017 was geworden, zei je dat het voor veel vrouwen een valkuil is dat ze zich laten afleiden door anderen. Wat bedoel je met die uitspraak? Hoe vind jij een balans tussen alles wat je doet?

“Ik geef nu eigenlijk het verkeerde voorbeeld voor jonge vrouwen. Waar het allemaal mee begint is een goede basis. Bij de academy zie ik mensen die multi-ambitious zijn, maar dat betekent niet dat je multi-talented bent. Je moet eerst weten ‘Waar ben ik goed in? Hoe kan ik rondkomen?’ en dan kan je verder kijken.”

“Ik heb zelf ooit een familiebedrijf overgenomen. Omdat dat goed liep, kon ik me in 2017 gaan focussen op andere dingen. Bij de jonge dames die ik nu spreek zit er vaak veel druk op. Sommige vaders van YLBA-deelnemers denken dat ik ze een extra zetje zal geven om het familiebedrijf over te nemen. Ik adviseer best vaak om het niet te doen. Ik dacht dat ik het bedrijf overnam omdat ik het onderwerp leuk vond, maar eigenlijk wilde ik graag gezien worden. Als iets als de YLBA er was geweest toen ik die leeftijd was, was ik er waarschijnlijk achter gekomen dat ik dat helemaal niet wilde doen.” 

“Je zou denken dat het bij mij allemaal op orde is en gelukt, maar dat is natuurlijk een illusie. Dat hoor ik van meer oudere vrouwen, dat ze tegen hetzelfde aanlopen. Dat ze een gebrek aan zelfvertrouwen ervaren en snel uit balans raken door afwijzing. Dat je dan denkt ‘moet ik dat allemaal wel doen?’. Aan de ene kant denk ik dat het goed is om die twijfel te hebben. Als je dat niet hebt, dan ben je ook blind. Aan de andere kant heb ik ook een innerlijke stem die zegt ‘doe het’. En dat wil ik voor elke vrouw, dat ze naar hun intuitie luisteren.” 

Kan je uitleggen waarom volgens jou onze samenleving rijker wordt van vrouwen op cruciale posities?

“Op gender is een grote disbalans. Bijna overal zien we maar 10% vrouwelijke leiderschap. Als we meer vrouwen toelaten zien we meer vrouwelijke energiestromen, die overigens niet gebonden zijn aan gender. Nu is alles masculien en moeten vrouwen zich heel masculien gedragen om zich staande te houden. Door meer vrouwen in cruciale posities te hebben, kunnen zowel mannen als vrouwen meer ruimte ervaren. Het gaat mij dan vooral om feminiene energie, over empathie en verbinding.”

“Laatst had ik een gesprek met een YLBA-alumna die nu young talent is  bij een corporate partner. Toen vertelde zij over dat ze allemaal diverse teams zag op haar werk, maar geen enkel rolmodel boven de dertig binnen de organisatie zag. Mentorship en diversiteit klinken prachtig, maar de praktijk is dat het homogene organisaties zijn. Dan denk je als vrouw ‘wat doe ik hier?’. Het kan ontzettend goed zijn voor mensen uit zulk soort organisatie om te zien waar vrouwen tegenaan lopen. Zo’n man kan dan ook bijvoorbeeld zeggen ‘ik heb hele goede gesprekken met mijn dochters’. Dan vraag ik ‘heb je het weleens met hen gehad over zelfvertrouwen?’. Dan zeggen ze vaak ‘ nee’. Ga dat dan eerst eens doen!”

“Binnen organisaties durven vrouwen zich niet uit te spreken, want dat kan je toch je kop kosten. Er zijn mannen die het begrijpen, maar sommigen zeggen ook over YLBA-deelneemsters ‘wat een schattige knappe jonge vrouwen’. Het kan zijn dat je dat vindt, maar het zijn vooral hele slimme mensen. Ik wil af van die instelling van ‘vrouwen zijn prima, zolang het mij maar niet mijn positie kost.’” 

In de Volkskrant betoogde je eens dat het vrouwenquotum ‘een rampzalige rem is op vrouwelijke ambitie’. Dat vrouwenquotum kwam er toch en verdeelt feministen nog steeds. Wat is nu je visie op het vrouwenquotum? 

“Ik vind het heel cosmetisch om te focussen op vrouwen van mijn leeftijd die kans maken op leidinggevende functies, terwijl ik bij de YLBA zie dat er ongelofelijk veel talent en ambitie is. Talent dat verloren gaat omdat er te weinig ruimte is voor jonge vrouwen om zich te ontwikkelen en uit te spreken.”

“Het beste voorbeeld vind ik dat ik een lezing gaf op de middelbare school aan zestienjarigen. Een meisje in die klas gaf aan dat ze CEO wilde worden van een groot internationaal bedrijf. De jongens in haar klas zeiden ‘maar dan gaan er geen kinderen komen’. Toen zag ik bij haar de rem erop gaan. Ik probeer met de YLBA voor hen een bevrijding te creëren. Een quotum komt te laat, dan is er al heel veel talent verloren gegaan.”

“In een gesprek met Rutte zei hij eens‘ het komt toch goed met onze jonge vrouwen’, terwijl hij eigenlijk geen idee heeft wat de weerstand is. Brussel en Den Haag bieden instrumenten als oplossing, maar de werkelijkheid is veel weerbarstiger. Organisaties moeten echt in contact komen met jonge vrouwen om het te snappen. Daarom organiseer poog ik ook om bedrijven en impactmakers op het thema Gendergelijkheid te verwelkomen bij YLBA tijdens de Gender Equality Impact Day, waar we met HR-managers, bestuurders en beleidsmakers samen met de Young Lady’s aan awareness en praktische oplossingen werken.”

De volgende editie gaat bijna van start, waar kijk jij naar uit?

“Al die mensen in een zaal hebben is zo stimulerend. Die diversiteit aan ambities creëert wrijving, maar bovenal een warm bad waar jij geniaal mag zijn. Ze komen in een vibe met elkaar, en nemen elkaar serieus, in plaats van dat ‘jeetje waarom wil je dat’. Tijdens die week mag iedereen zichzelf zijn, en iedereen mag huilen, als dat nodig is. De focus op persoonlijke ontwikkeling, daar kijk ik naar uit.”

“Een week klinkt kort, maar voor de deelneemsters is dat echt lifechanging, omdat ze eigenlijk voor het eerst gezien en serieus genomen worden. Dat is eigenlijk het belangrijkste. Zo blazen we samen de negatieve sfeer rond de gedrevenheid van jonge vrouwen weg.” 

Heb je nog een laatste advies voor onze lezeressen die aan het begin van hun carrière staan?

“Het allerbelangrijkste is, als je iets gaat doen, volg echt dat stemmetje in je buik. Doe niet wat andere mensen van je verwachten. Spreek groot uit wat je wil. Jij bent nooit te veel en mag ruimte innemen!”

Aanmelden voor de YLBA kan tot en met 30 oktober. Jonge vrouwen (15 t/m 25 jaar of net iets boven die grens, of zij die zich als vrouw identificeren, van alle schooltypen (MBO / HBO / WO – en het middelbaar onderwijs) kunnen zich aanmelden. De YLBA vindt plaats van 20 t/m 24 november 2023. Deelname is gratis en waar nodig helpt Elske met bemiddeling tot vrij regelen van school, werk of stage. Meer informatie is te vinden op https://www.ylba.nl/